Ingrediënten

• 800 gram rundergehakt
• 2 eieren
• 1 tl mosterd
• 2 el tomatenketchup
• Zout en peper
• 100 gram ham
• 2 sjalotjes
• 3 tenen knoflook

Bereidingswijze:

1. Snijd de ham in dunne reepjes. Snipper de sjalotjes en de knoflook heel fijn.
2. Doe het gehakt in een ruime kom en kneed het los met de eieren.
3. Voeg de mosterd, tomatenketchup, zout en peper toe en kneed dit goed door het gehakt.
4. Voeg vervolgens de ham, sjalotjes en knoflook toe en meng alles goed door elkaar.
5. Vet een cakevorm in met wat olie en doe het gehaktmengsel in de vorm.
6. Druk het gehaktmengsel licht aan, dek de vorm af met een folietje of een theedoek en laat het even staan.
7. Verwarm ondertussen de oven voor op 160°C.
8. Bak het gehaktbrood in de oven gedurende ongeveer 55 minuten.
9. Giet na het bakken het vrijgekomen vet in een pannetje om er jus van te maken en houd het warm.
10. Laat het gehaktbrood enkele minuten rusten, haal het vervolgens uit de vorm, en snijd het in plakken.
11. Serveer het gehaktbrood met aardappelen, groenten en de jus.

Gehaktbrood

Over de hele wereld vind je het gehaktbrood terug. Weliswaar in veel verschillende versies. Zo heb je de klassieke Amerikaanse versie, maar ook de Duitse variant “Falscher Hase”. Het is een culinaire traditie met een lange en gevarieerde geschiedenis. Het gemalen vlees dat wordt vermengd met diverse ingrediënten en vervolgens gebakken is door de eeuwen heen geëvolueerd en aangepast aan verschillende smaken, tradities en voorkeuren. Heb je dit gehaktbrood al eens geprobeerd en ben je op zoek naar een varatie van het gehaktbrood? Probeer dan de iets pittiger gehaktbrood en ervaar een geheel nieuwe smaak.

De geschiedenis

Het gehaktbrood is afkomstig uit de klassieke oudheid. In de 5e eeuw voor Christus waren de Romeinen al bekend met gerechten die sterk lijken op het voor ons bekende gehaktbrood. Er is een kookboek “Apicius,” waarin Romeinse recepten uit de 4e of 5e eeuw staan. Hierin staat ook een recept beschreven waarbij ze fijngehakt vlees vermengen met brood, wijn en kruiden en dat vervolgens bakken. Hieruit wordt wel duidelijk dat de Romeinen al veel experimenteerden in de keuken met gemalen vlees en het toevoegen van verschillende ingrediënten om smaakvolle en vullende gerechten te maken.

In Europa bleef het gehakte vlees populair in de Middeleeuwen. Doordat vlees zo kostbaar was, werd het vaak in kleinere hoeveelheden geconsumeerd. Koks vermaalden het vlees en voegden allerlei andere ingrediënten toe, zoals granen, broodkruimels, kruiden, eieren en specerijen. Hieruit ontstonden voedzame maaltijden die door een hoger aantal personen geconsumeerd konden worden.

De evolutie

In de 17e en 18e eeuw begon gehaktbrood zich te ontwikkelen in Europa. De Duitse versie hiervan noemde ze “Falscher Hase", wat valse haas betekent. Deze naam werd gekozen omdat het een goedkoop alternatief was van luxere hazenvlees. In Duitsland serveren ze deze “Falscher Hase” met aardappelen en jus. Tot op de dag van vandaag is dit nog steeds een erg populair gerecht in de Duitse huishoudens.

In Nederland en België werd het gehaktbrood vaak geconsumeerd in landelijke gebieden. Hier was het vlees erg schaars en moest elk restje gebruikt worden. Door het vlees met andere ingrediënten te mengen ontstond er een voedzame maaltijd voor het hele gezin. Het recept voor het Nederlandse en Belgische gehaktbrood bestaat uit gehakt vlees met kruiden en specerijen, en soms restjes aardappelen of brood.

In Frankrijk wordt het gehakt vlees vaak gemengd met eieren, lever, cognac en kruiden, en vervolgens in een waterbad gebakken. Dit noemen ze “pâté de viande” of “terrine”. In Frankrijk werd deze variant juist populair in de hogere klasse en werd het geconsumeerd bij feestelijke gelegenheden.

Gehaktbrood werd een van de meest iconische gerechten in Noord-Amerika, met name in de Verenigde Staten. Europese immigranten uit Duitsland, Engeland en Nederland brachten hun traditionele kookmethoden en recepten mee en introduceerden het gehaktbrood. Amerikanen begonnen in de jaren 1800 met hun eigen versie van gehaktbrood. Hierbij maakten ze gebruik van de lokale beschikbare ingrediënten.

Tijdens de grote depressie in 1930 was vlees erg schaars, gehaktbrood was een praktisch gerecht dat uit een kleine hoeveelheid vlees en goedkope opvulmiddelen een voedzame maaltijd maakte.

Gehaktbrood bereikte zijn hoogtepunt van populariteit in de Verenigde Staten, in de jaren1950 en 1960. De Amerikanen zagen het als klassieke comfort food en werd onderdeel van het Amerikaanse gezinsdiner. Het gerecht werd geserveerd met een zoete tomatensaus of glazuur. Dit gaf het gehaktbrood zijn kenmerkende smaak. Door de vele varianten en mixen werd het nog sneller en makkelijker te bereiden.

Variaties wereldwijd

Doordat gehaktbrood een universeel gerecht is, zijn er talrijke regionale en nationale variaties ontstaan. Deze weerspiegelen de unieke culinaire tradities van verschillende landen. Hier zijn een aantal voorbeelden:

1. Italië

In Italië noemen ze hun gehaktbrood "polpettone". Deze variant is gemaakt van runder- en varkensgehakt, knoflook, peterselie, parmezaanse kaas en soms een vleugje nootmuskaat. Dit mengsel wordt vaak gevuld met hardgekookte eieren, mozzarella of groente en vervolgens gebakken. Bij het Italiaanse gehaktbrood serveren ze een smaakvolle tomatensaus.

2. Filipijnen

Een populair Filipijns gerecht dat op gehaktbrood lijkt is “embutido”. Het gerecht bestaat uit varkensgehakt vermengd met geraspte wortelen, hardgekookte eieren, rozijnen en soms plakjes worst of ham. Nadat dit goed is gemengd wordt het gevormd tot een rol en gestoomd of gebakken. Meestal serveren ze embutido koud en in plakjes. Hier wordt het gezien als een feestelijk gerecht, met name met kerst.

3. Brazilië

“Bolo de carne” is de populaire Braziliaanse variant van gehaktbrood. Deze wordt gemaakt van gemengd gehakt, knoflook, paprika, ui en een mengsel van lokale kruiden. Deze bakken ze vaak met een ketchup of tomatensaus erover heen, en serveren ze met rijst en bonen. Dit zijn typische Braziliaanse bijgerechten.

4. Zuid Afrika

Het gerecht uit Zuid-Afrika dat lijkt op gehaktbrood is “boboti”. Het gerecht uit de Kaapkolonie bestaat uit gekruid gehakt dat is vermengd met knoflook, ui, gedroogde vruchten (bijvoorbeeld rozijnen) en specerijen zoals kerriepoeder. Met een eiermengsel dekken ze de boboti af en bakken ze het in de oven. Deze heeft een unieke en zoet-hartige smaak.

Conclusie

Wij van Vleesch.nl snappen als geen ander dat er wereldwijd talloze varianten van gehaktbrood zijn. Door de eeuwen heen heeft gehaktbrood een belangrijke rol gespeeld. Het was een praktische en voedzame manier om kostbaar vlees te verdelen. En het was heel goed te combineren met andere ingrediënten, zoals granen, brood, kruiden en specerijen. Gehaktbrood past zich moeiteloos aan, aan lokale smaak, beschikbare ingrediënten en tradities.

Door zijn vele variaties, regionaal en nationaal, blijft het een geliefd en universeel gerecht. Van de Italiaanse polpettone tot de Zuid-Afrikaanse bobotie, het blijft een toegankelijk gerecht dat comfort en smaak biedt in verschillende vormen.